Archieven

Bij het uitbreken van de oorlog is gepensioneerd sergeant van de marechaussee Matthijs de Fretes hoofd van de Landwacht op Ambon. Hij helpt mee bij het organiseren van het verzet tegen Japan in de omgeving van Ambon-stad. Japanse militairen dreigen familieleden van Matthijs te vermoorden als hij zich niet zal aangeven. Hij geeft zichzelf over en wordt op 1 juli 1943 door Japanse militairen onthoofd. Hij ontvangt in 1949 postuum de Verzetsster Oost Azië. Matthijs de Fretes Midden Molukken  

Na op Bandung krijgsgevangen genomen te zijn, transporteert het Japanse leger Cornelis Hattu naar Saumlaki op het hoofdeiland Yamdena van de Tanimbar-archipel, om daar te werken aan Japanse stellingen en loopgraven. Vandaar wordt hij verplaatst naar Adaut op Selaru; het zuidelijke eiland van de Tanimbar-eilanden. Hiervandaan vlucht Hattu met vijf andere Molukse, en een Menadonese krijgsgevangene in twee prauwen naar Australië. De prauwen zijn met een touw aan elkaar verbonden, maar tijdens een storm moeten ze het touw doorsnijden en raken ze elkaar kwijt. In plaats van de geschatte week, duurt de reis ruim drie weken. De prauw van Hattu..Lees verder

In juli 1942 wordt Sergeant Julius Tahija vanuit Australië naar het eiland Yamdena gestuurd om met een klein detachement van twaalf KNIL-militairen het Nederlandse gezag op de Tanimbar-eilanden te handhaven en een eventuele Japanse landing te voorkomen. In de hoofdstad Saumlaki bouwen zij direct stellingen. Op 30 juli arriveren twee Japanse oorlogsschepen voor de kust van Saumlaki. Tijdens een eerste landing weten Tahija en zijn mannen bijna alle 200 Japanse militairen te doden. Ook een tweede landing slaan zij succesvol af. Julius Tahija Zuid Molukken  

Niet lang na aanvang van de Japanse bezetting vermoorden een aantal Omanezen de door het Nederlands bestuur aangestelde radja, zij vinden hem te Japans-gezind.  Bewoners van het nabijgelegen dorp Rohomoni maken dit bij de Japanse autoriteiten. De zaak escaleert en op 9 mei 1942 verschijnt er een Japans korvet voor de kust van Oma die het dorp begint te beschieten. De kerk van Oma raakt zwaar beschadigd en er komen drie Omanezen om.       Midden Molukken  

Op 19 januari 1942 begint het Japanse leger met bombardementen op Ambon. Ambon-stad is op dat moment de hoofdstad en het administratieve centrum van Oost-Indonesië. De Japanse aanval wordt op 30 januari verhevigd door inzet van de Japanse vloot en de landing van 5750 militairen. De weerstand die de aanwezige Nederlandse en Australische troepen kunnen bieden is beperkt en de verovering van Ambon is met de overgave van het KNIL op 1 februari een feit. 30 januari 1942, 28 augustus 1944 Midden Molukken  

William Thomas Doolan neemt met het 2/21ste Infanterie Bataljon (Gull Force) deel aan de verdediging van Ambon tegen de Japaanse invasie op 30 januari. Op 1 februari neemt hij vrijwillig de taak op zich om in Kudamati de terugtocht van zijn kameraden te dekken, daarbij komt hij om het leven. 30 januari 1942 William Thomas Doolan Midden Molukken  

Tijdens de Japanse aanval op Ambon eind januari 1942, zijn bijna driehonderd Australische militairen gelegerd nabij het vliegveld in Laha, de rest zit in de omgeving van Ambon-stad. De Australische militairen bij Laha kunnen niet op tegen de Japanse overmacht en geven zich uiteindelijk over. Na de Japanse capitulatie worden er in een massagraf bij Laha de lichamen van 71 geëxecuteerde Australische militairen geïdentificeerd.   Lt. W.V.D. White   Midden Molukken  

Op 30 januari 1942 landen rond 1.000 man Japanse troepen bij Hitu-lama op de noordkust van Ambon. Ook bij het schiereinland Laitimor landen troepen. Hoewel de Japanners evenveel grondtroepen hadden als de geallieerden waren zij beter uitgerust (veldartillerie) en  ontvingen zij ondersteuning van scheepsartillerie. De superioriteit van de Japanse luchtmacht betekende dat de resterende geallieerde vliegtuigen (RAAF) de volgende dag werden teruggetrokken. Binnen een dag waren de Nederlandse troepen gedwongen zich terug te trekken richting Paso. De vernietiging van de bruggen bij Hitu mislukte, hetgeen de Japanse opmars verder bespoedigde.   1 februari 1942 Midden Molukken