Papua
Bezetting van Nieuw-Guinea
De Japanse Nieuw-Guinea campagne duurde van januari 1942 tot het einde van de oorlog in augustus 1945. In de eerste fase vielen Japanse troepen op 23 januari 1942) het door Australië bestuurde mandaatgebied Territory of New Guinea (het voormalige Duits Nieuw Guinea) en op 21 juli in het zuiden het Australian Territory of Papua binnen. Hierbij werd op 29/30 maart tevens het noordelijk deel van Nederlands Nieuw Guinea aangevallen. Het zuidelijk deel van Nederlands Nieuw-Guinea (Merauke en omgeving) zou gedurende de hele oorlog onbezet gebied blijven. Het diende als een steunpunt voor de Australische luchtmacht en later Nederlandse troepen van..Lees verder
Verzet in de Vogelkop
Na de Japanse inval in Manokwari op 12 april 1942 besluit kapitein Willemsz Geeroms met een groep van 58 man de jungle in te trekken. Zijn rechterhand wordt korporaal Kokkelink. Onder de 58 personen bevinden zich onder andere Piet de Kock en Coos Ayal, een meisje van 16 jaar. Tijdens hun tocht door de jungle weten ze verschillende Japanners te doden, maar lijden ook verliezen. Op nieuwjaarsdag 1944 bevordert Geeroms Kokkelink tot sergeant. In april 1944 nemen de Japanners Geeroms samen met een deel van de groep gevangen; zij worden later vermoord. De overgebleven groep onder leiding van Kokkelink bestaat..Lees verder
Japanse landingen bij Hollandia
Op 13 april 1942 landen de Japanse troepen in de Jotefa baai. De kampongbewoners van Enggros en Tobati moeten de Japanse schepen hebben zien binnenvaren. De Japanners interneren de Europese inwoners van Hollandia; het grootste deel wordt later via Biak naar Ambon afgevoerd. Voor Japan is Hollandia een belangrijke marinebasis vanwege de beschutting die de Humboldt baai biedt. Ook nemen ze in de omgeving van het nabijgelegen Sentani-meer 3 vliegvelden in gebruik. Jayapura
Netherlands Indies Civil Administration
Op 3 april 1944 wordt in Australië de Netherlands Indies Civil Administration (NICA) opgericht met als opdracht het Nederlandse bestuur te herstellen in het voetspoor van de geallieerde troepen. Na de geallieerde landing zet het NICA-detachement in Hollandia haar hoofdkwartier op – later bekend als Kota Nica – dat onder andere hulp verleent aan burgers en ex-dwangarbeiders. In februari 1945 opent er een school voor kinderen van de plaatselijke bevolking. Ook in Biak en Numfoor worden bases van de NICA opgericht. 22 april 1944 Jayapura
Slag om Hollandia
Hollandia vormde de enige haven tussen Wewak (PNG) in het oosten en de Geelvinkbaai (Biak, Manokwari) in het westen. Het was dan ook voor zowel de Japanners in 1942 als de geallieerden in 1944 een belangrijk strategisch punt, zowel voor de bevoorrading van hun troepen als de bescherming van de voortgaande invasie vanuit de lucht. In het voorjaar van 1944 besloten de geallieerden Hollandia te benutten als springplank voor hun aanval op Filipijnen. Onder de codenaam Operation Reckless begonnen zij met luchtaanvallen op Palau en de Carolines, alsook op vliegvelden langs de kust van Nieuw Guinea van Wewak tot aan..Lees verder
De verovering van Biak
Bij de geallieerde landing op het eiland Biak in de Geelvinck baai op 27 mei 1944 met hebben de Amerikanen een licht overwicht met 12.500 man van de 41e divisie. Tegenover hen staat echter een aanzienlijke Japanse troepenmacht van 11.000 man onder leiding van kolonel Kuzume Naoyuki, die zich bovendien verschanst hebben in een labyrint van grotten (waaronder Goa Jepang). De Japanse troepen bieden hardnekkig tegenstand waardoor het tot medio augustus duurt voordat de Amerikanen het eiland onder controle hebben. Aan Amerikaanse zijde vallen 474 doden; de schattingen aan Japanse kant liggen tussen de 6.000 tot 10.000 doden. kolonel Kuzume..Lees verder
41e Divisie verovert vliegveld Borokoe
De Japanse strijdkrachten bouwen tijdens de bezetting verschillende vliegvelden op Biak die na de Amerikaanse invasie in mei 1944 ontwikkeld worden als uitvalsbasis voor de Amerikaanse luchtmacht. De basis in Biak is van belang voor de island hopping strategie van generaal MacArthur. Eén van de vliegvelden, Borokoe, is nu in gebruik door de Indonesische luchtmacht. Borokoe werd op 18 juni 1944 door de 1e en 41e Infantry Division US Army op de Japanners veroverd. Geelvinkbaai en Noordkust
Verovering vliegveld Komasoren, Numfoor
Het Komasoren vliegveld in het noorden van Numfoor is nog in aanbouw ten tijde van de geallieerde inval. Numfoor is niet alleen vanwege de vliegvelden van strategisch belang, maar ook omdat het dichtbij Biak ligt. De geallieerden willen voorkomen dat Japanse troepenversterkingen vanuit Numfoor naar Biak kunnen afreizen. De Japanse verdedigers – rond de 2.500 man sterk – trekken zich terug naar het binnenland en plegen daar nog een kleine twee maanden verzet. De ‘mopping-up’ operaties duren nog tot 31 augustus; dan is heel het eiland in geallieerde handen. Geelvinkbaai en Noordkust
Operatie Typhoon
Op 30 juli 1944 begon Operatie Typhoon met landingen op Sansapur (Green Beach), Mar (Red Beach), Middelburg eiland en Amsterdam eiland. Bij geen van de landingen ondervonden de geallieerden enige tegenstand. Eenheden van de Japanse 35e divisie bereikten eerst op 16 augustus de bruggehoofden. In totaal verloren de Amerikanen gedurende Operatie Typhoon (die tot 31 augustus duurde) 14 doden en 44 gewonden. De Japanse verliezen gedurende dezelfde periode worden geschat op 385 doden en 215 krijgsgevangenen. 17 augustus 1944 Vogelkop
Ingebruikname vliegveld op Pulau Middelburg
Tijdens Operatie Typhoon, de opmars langs de noordkust van Nieuw-Guinea, die duurt van 30 juli – 31 augustus 1944, is controle over landingsbanen van cruciaal belang. Op Middelburg eiland, vlak voor de kust van de plaats Mar, wordt op 17 augustus 1944 een vliegveld in gebruik genomen, gevolgd door een vliegveld op het vasteland op 3 september. Op het buureiland van Middelburg, Amsterdam eiland, leggen de Amerikanen een basis voor vliegboten aan. 30 juli 1944 Vogelkop
Herdenkingsmuur op Biak
In de stad Biak staat een monument ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog. Het monument bestaat uit een gebogen muur met daarop de tekst: ‘Monumen Perang Dunia ke-II’ met een Engelse en Japanse vertaling. De ondertitel luidt in het Nederlands: ‘Dit monument dient om iedereen aan de wreedheden van de oorlog te herinneren opdat die niet meer herhaald zullen worden’. Het monument stamt uit 1994 en kwam tot stand door samenwerking tussen de Indonesische en Japanse regering. Geelvinkbaai en Noordkust
Monument Pasar Hamadi
In de buurt van Hamadi Beach staat bij Pasar Hamadi, waar een markt en souvenirwinkeltjes te vinden zijn, een monument ter nagedachtenis aan de landing van de geallieerden. Het monument is op 5 juni 2018 feestelijk ingehuldigd. Jayapura
